W dniu 9 października 1874 roku został podpisany na zwołanej z inicjatywy Heinricha von Stephana konferencji Traktat Berneński, powołujący do życia związek pocztowy pod nazwą l’Union générale des postes (fr.) / General Postal Union (ang.). Traktat wszedł w życie 1.07.1875 r. Podpisanie traktatu poprzedziło kilkanaście lat przygotowań, których początek datuje się na rok 1863.
Wówczas to w Paryżu odbyła się z inicjatywy zarządzającego pocztą USA, gen. Montgomerego Blaira, konferencja z udziałem przedstawicieli 15 zarządów pocztowych. Konferencja ta wypracowała pewne reguły dot. wymiany międzynarodowej poczty jednak nie zakończyła się żadnym konkretnym porozumieniem. Zadania wypracowania takiego porozumienia podjął się wspomniany wcześniej von Stephan, urodzony w Słupsku, wysokiej rangą pruski urzędnik zajmujący się głównie pocztą. W swojej karierze urzędniczej pełnił m.in. funkcje dyrektora służby pocztowej Konfederacji Północnoniemieckiej (1870), generalnego poczmistrza Cesarstwa Niemieckiego (w randze ministra od 1870 r.) itp. von Stephan przygotował projekt międzynarodowego porozumienia w sprawie zasad wymiany korespondencji i na jego wniosek rząd Szwajcarii zwołał konferencję, z udziałem 20 zarządców pocztowych (wg Wikipedii z udziałem 22), która rozpoczęła się 15.09.1874 r.
Związek szybko się rozrastał i w 1878 przemianowany został na Union postale universelle (fr.) / Universal Postal Union (ang.). Organizacją wyspecjalizowaną ONZ związek stał się w 1948 roku i jest drugą najstarszą organizacją międzynarodową (najstarszą jest Światowa Organizacja Meteorologiczna, której początki, w postaci Międzynarodowej Organizacji Meteorologicznej, datuje się na 1873 r.).
Swojego rodzaju wzorcem dla powstającego Związku Pocztowego była Autro-Niemiecka Unia Pocztowa, która rozpoczęła swoje funkcjonowanie 1 lipca 1850 roku. Głównym zadaniem wspomnianej Unii było zunifikowanie opłat i zasad przekazywania przesyłek listowych i paczek. Jednocześnie każdy kraj przystępujący do Unii zobowiązywał się do emisji własnych znaczków pocztowych w celu opłacania przesyłek (przypomnę w tym czasie Niemcy jako jednolity byt państwowy nie istniały, były podzielone na królestwa, księstwa, związki miast, miasta itd.). Fundatorami Unii były: Austria i Prusy ale w chwili jej powstawania przystąpiły do Unii także: Bawaria, Saksonia, Meklemburgia-Schwerin, Meklemburgia-Strelitz oraz Schleswig-Holstein.
W czasie konferencji berneńskiej 18 państw europejskich przystąpiło do traktatu. Były to: Niemcy, Austro-Węgry, Belgia, Dania, Hiszpania, Wielka Brytania, Grecja, Włochy, Luksemburg, Norwegia, Holandia, Portugalia, Rumunia, Rosja, Serbia, Szwecja, Szwajcaria i Turcja. Ponadto Egipt i USA. Z początkiem 1876 r. do Unii przystąpiła Francja, a w lipcu 1979 roku członkiem UPU została Japonia. Związek zmienił nazwę na UPU w 1878 r.
Obecnie członkami UPU są 192 państwa. Bieżącą działalnością UPU kieruje Rada Administracyjna, w skład której wchodzi 41 przedstawicieli państw członkowskich, wybieranych na 4-letnie okresu podczas Kongresów UPU. Polska jest członkiem UPU od 1.05.1919 r.
Niniejszy tekst powstał na podstawie Wikipedii, dostęp 30.06.2025r. oraz artykuły Connecting the world - 150 years of the Universal Postal Union autorstwa J. Gough, opublikowanym w wydawanym przez firmę Heinrich Koehler periodyku Printed Matters, The Philatelic Magazine, 01/25, s. 3-8.
