W czasie odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie, oprócz funduszów państwowych wszędzie szukano dodatkowych sponsorów, darczyńców, ofiarodawców. Nie powtórzono bezpośrednio powojennego hasła „cały naród buduje...”, ale wymyślono inne pospolite ruszenie. Powołano Obywatelski Komitet Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie.
Dla potrzeb działania tego komitetu poczta polska wydawała między innymi całostki propagandowe popularyzujące ideę odbudowy: Cp 505, 522, 530, Ck 53, 54, 62, 63 i inne. Specjalnym wydaniem była koperta Ck 54 [1]. Większy format koperty wykorzystywano do wysyłania korespondencji, dokumentów oraz specjalnych dyplomów z podziękowaniami. W treści tekstu nadrukowanego na awersie koperty był oczywiście i numer konta bankowego dla dokonywania wpłat „NR KONTA / BANK POLSKA KASA OPIEKI S.A. 100 700” (il. 1) z przeznaczeniem dla ofiarodawców dewizowych. Odmianę z tym numerem konta oznaczmy jako A. Dotychczas na Ck 54 nie doszukano się innej wersji konta bankowego. Koperta ta nie była dostępna w sprzedaży okienkowej na pocztach, cały nakład przekazano do dyspozycji komitetu odbudowy.
il. 1 – Fragment nadruku na Ck 54 z numerem konta bankowego – odmiana A
Oprócz koperty ze znakiem opłaty o wartości 1,65 zł wydano podobne koperty bezznaczkowe. Koperty bezznaczkowe, czyli korespondencyjne formularze kopertowe (il. 2), katalog Fischer prawidłowo kataloguje w osobnym dziale „Formularze” [1], a nie jak bywało poprzednio w dziale poświęconym całostkom.
il. 2 – Koperty formularzowe wydane dla potrzeb Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie
Koperta przeznaczona była między innymi do rozsyłania podziękowań (il. 3) dla darczyńców krajowych.
il. 3 – Dyplom ilustrowany z podziękowaniami i suchą pieczęcią tłoczoną „PREZYDIUM OBYWATELSKIEGO KOMITETU”.
Teksty nadrukowane na kopertach z il. 2 są podobne do tekstu z Ck 54. Tekst na dolnej kopercie wykonano nawet czcionką o identycznym kroju. Istotna różnica dotyczy jednak numeru konta bankowego (il. 4) i jest to krajowy „NR KONTA / WARSZAWA I. O NR 1.9.122.122”. Taką wersję oznaczmy jako odmianę B.
il. 4 – Fragment nadruku z tekstem konta bankowego – odmiana B
Po jakimś czasie zmieniono krój liternictwa na grubszy i znieniono numer konta bankowego. Powstała wersja C (il. 5) z tekstem konta krajowego „NR KONTA / WARSZAWA I. O NR 1531-3030-132”.
il. 5 – Fragment nadruku z tekstem konta bankowego – odmiana C
Czy istnieją inne oznaczenia numerów kont bankowych? Znane są dotychczas Ck 54 tylko w odmianie A, koperty formularzowe zaś w odmianie B i C. Prosimy Czytelników o sprawdzenie wszystkich egzemplarzy posiadanych kopert. Redakcja „P.F.” a w następstwie katalogu Fischera oczekuje na te informacje.
Koperty formularzowe są rzadsze od Ck 54 i nie powinny być wycenione 10 razy taniej od nich. Należy też wprowadzić różną wycenę dla różnych odmian tekstu; wydaje się, że tekst C jest najtrudniejszy.
Literatura:
[1] praca zbiorowa, „FISCHER katalog polskich znaków pocztowych 2006”, Bytom-Kraków 2006, tom II, str. 256, 353
