Tytuł tego znanego chińskiego filmu z 2000 roku nagrodzonego aż czterema Oscarami doskonale oddaje zarówno stan gospodarki jak i mentalność mieszkańców tego zagadkowego narodu. Kraj o niesłychanym potencjale przez długi wieki uwikłany był w wewnętrzne konflikty i bardzo często uzależniony od zewnętrznych mocodawców, w przeciągu niespełna 40 lat stał się drugą po USA potęgą gospodarczą świata.
Ukryty smok wyszedł z mroków lasu i z prędkością tygrysa rozwija swoją gospodarkę. W poszukiwaniu nowych terenów i nowych możliwości zwrócono uwagę także na pozornie martwe i bezużyteczne od strony gospodarczej tereny polarne. W cieniu dotychczasowych potęg polarnych 30 kat temu Chińczycy rozpoczęli swoja ekspansją polarną. Powyższa rocznica została uczczona także filatelistycznie:
W dniu 20 listopada 2014 roku poczta chińska wyemitowała serię złożona z dwóch znaczków. Na znaczku o nominale 120 fen przedstawiono budynki dwóch stacji antarktycznych – na górze budynki pierwszej chińskie stacji – „Great Wall - Wielki Mur” -stacja rozpoczęła swoją działalność 20 lutego 1985 roku. Na pierwszym planie widzimy budynek ostatniej – czwartej stacji antarktycznej – Taishan Station. Stacja ta rozpoczęła swoją działalność 8 lutego 2014 roku.
Na znaczku o nominale 150 fen widzimy sylwetkę lodołamacza Xue Long -służącego za bazę w trakcie badań prowadzonych w rejonie Arktyki.
Chiny zainteresowanie tematyką polarną zaczęły objawiać dość późno. Historię procesu zmiany aktywności władz chińskich możemy podzielić na 5 etapów:
- lata 1955 – 1978 – praktycznie zerowe zainteresowanie, wpływ na to miała zarówno polityka władz chińskich jak i uwarunkowania ekonomiczne,
- lata 1978 – 1984 – nawiązanie współpracy z państwami prowadzącymi badania antarktyczne. Efektem tych działań jest podpisanie w r. 1983 Traktatu antarktycznego,
- lata 1985 – 1989 – w tym okresie Chiny tworzą własny program antarktyczny i budują swoją pierwszą, całoroczną stację antarktyczną . Dzięki tym działaniom w r. 1985 otrzymują w ramach państw sygnatariuszy Traktatu Antarktycznego status doradczy. Tym samym zobowiązują się do przestrzegania postanowień tego traktatu, w szczególności postanowień zawartych w art. 1 i 4:
„ Antarktyka powinna być wykorzystywana wyłącznie w celach pokojowych a jakakolwiek działalność o charakterze militarnym...powinna być zakazana”
..............
„Dopóki Układ Antarktyczny posiada moc będzie tworzył jedyną podstawę prawną gwarantującą, że nie podjętą zostaną żadne działania potwierdzające, wspomagające lub zaprzeczające suwerenności terytorium Antarktydy.”
- lata 1990 – 2004 – to przede wszystkim intensyfikacja badań naukowych i budowa nowych stacji polarnych – w chwili obecnej znajduje się ich w Antarktyce 4 : - Great Wall Station, Zhongshan Station, Kunlun Station, Taishan Station.
Rok 2004 zakończył pewien etap w rozwoju chińskich badań polarnych. Począwszy od r. 2005 szykuje się , mówiąc obrazowo, chiński atak na Antarktykę. Sprzyja temu olbrzymi wzrost nakładów finansowych w chwili obecnej jest to kwota ok. 60 milionów dolarów rocznie. W planach jest budowa nowego lodołamacza, budowa piątej stacji oraz zakup samolotów przeznaczonych do pracy w warunkach polarnych. Przyczajony tygrys rusza do ataku.
O tym, że do tej pory zainteresowanie tematyką polarną w Chinach było niewielkie może świadczyć także ilość walorów filatelistycznych poświęconych tej tematyce.
1991 – FDC – M 2363
Pierwszy walor chiński o tematyce antarktycznej wydany został w r. 1991 z okazji 30 rocznicy ratyfikacji Traktatu Antarktycznego. Na następny walor trzeba było czekać ponad 10 lat.
2002 – M 3372 – 3374
Podobnie jak na pierwszym walorze, tak i tym razem na pierwszym planie widzimy gospodarzy Antarktydy, czyli pingwiny cesarskie oraz najbardziej charakterystyczne elementy krajobrazu polarnego.
MC 1996 – M 2721
Nie mogło także zabraknąć pewnego rodzaju propagandy. Wizyta chińskich harcerzy w bazie antarktycznej stała się doskonałym materiałem ilustracyjnym. Dzieci bawiące się z pingwinami pod powiewającą w tle chińską flagą to wyraz dumy i jednocześnie podkreślanie pokojowych intencji chińskich władz.
Patrząc na mapę Antarktydy wraz z zaznaczonymi stacjami polarnymi, trzeba stwierdzić że ilość stacji na których powiewa chińska flaga musi wzbudzać uznanie
Great Wall - data otwarcia 1985 rok,
Zhongshan - data otwarcia 1989 rok.
Kunklun - data otwarcia 2009 rok,
Taishan - data otwarcia 2014 rok.
Zgodnie z postanowieniami Traktatu wszystkie państwa które ratyfikowały Traktat posiadają równe prawa i posiadają tylko jeden głos, a wszystkie decyzje dotyczące tego obszaru podejmowane są na zasadzie pełnego konsensusu. Niemniej, państwa należące do grona pionierów posiadają w praktyce głos decydujący.
Pomimo tego, że oficjalnie Antarktyda jako jedyny niezamieszkały kontynent i w związku z tym nie będący niczyją własnością, co gwarantuje prawnie wspomniany Traktat Antarktyczny, powinna nadal nie wzbudzać zainteresowania, to jednak staje się coraz bardziej zatłoczonym kontynentem. A wszystko to za sprawą znajdujących się tam bogactw naturalnych.. Pomimo iż ciągle powstające tam bazy polarne oficjalnie służą celom naukowym, to zainteresowanie Antarktydą bardzo często wykracza poza czysto naukowe cele. Antarktyda zyskuje coraz bardziej istotne znaczenie strategiczne. Budowie stacji towarzyszy jednoczesna budowa lotnisk oraz systemów komunikacyjnych które mogą być potencjalnie wykorzystane także do celów militarnych. W chwili obecnej zarówno Argentyna jak i Chile nie ukrywają faktu iż utrzymują w swoich stacjach polarnych stałe kontyngenty wojskowe. Nic więc dziwnego że zwłaszcza niespotykana dawniej aktywność Chin na Białym Lądzie wzbudza zaniepokojenie, Niedawno oskarżenia tego typu otwarcie wystosowała pod adresem Chin Australia, która ze względu na geograficzną bliskość Antarktydy jest szczególnie zagrożona niejawną aktywnością wojskową. Same Chiny, choć nieustannie podkreślają pokojowy charakter swojej rosnącej obecności w rejonie bieguna południowego, jednocześnie niemal nie informują o wynikach prowadzonych przez siebie badań, co nie służy budowie wzajemnego zaufania.
Instytucją która koordynuje chińskie badania polarne jest Chiński Instytut Polarny. Instytut został założony w 1989 roku Biuro tej instytucji znajduje się w Szanghaju.
Tak wygląda sala ekspozycji poświęcona Antarktydzie. Instytut koordynuje działalność czterech stacji położonych na Antarktydzie oraz jednej w Arktyce.
W trakcie pierwszej chińskiej ekspedycji antarktycznej założona została na wyspie Króla Jerzego stacja - „Wielki Mur”. Z racji swojego położenia stacja ta sąsiaduje z polska stacją antarktyczną.
Stacje polarne - wyspa Króla Jerzego
Zagęszczenie stacji na tej wyspie wynika przede wszystkim z jej usytuowania. Można powiedzieć że budowa stacji w tym miejscu jest dla państw chcących prowadzić badania w rejonie Antarktyki, swoistym chrztem polarnym. Doświadczenia zebrane tutaj procentują w trakcie budowy następnych stacji już na kontynencie.
I chińska ekspedycja polarna 1984 – 1985
Ciekawym elementem graficznym na prezentowanej całości wydanej z okazji I chińskiej wyprawy polarnej jest to, że pokazany został na niej nie przeznaczony do obsługi wypraw polarnych lodołamacz Xue Long, lecz wielozadaniowy statek badawczy Xiang Yong Hang 10 przeznaczony m.in. do poszukiwań złóż ropy naftowej na morzu.
II chińska ekspedycja polarna 1985 – 1986
Dwie pierwsze ekspedycje miały za zadnie budowę i przygotowanie do eksploatacji stacji - „Wielki Mur”. W chwili obecnej stacja to 15 budynków o łącznej powierzchni 5000 m kw. W okresie letnim może w niej przebywać 80 osób, a w okresie zimowym 40 osób. Jest to więc jedna z większych stacji antarktycznych. Jednakże na budowie tej jednej stacji nie poprzestano.
III chińska ekspedycja polarna 1987 – 1988
Trzecia ekspedycja to rozpoczęcie budowy drugiej chińskiej stacji antarktycznej Zhongshan położonej już na stałym lądzie w miejscu wolnym od śniegu tzw. oazie Larsemann Hills w wschodniej Antarktydzie. Tym razem warunki klimatyczne są bardziej surowe w porównaniu z baza na wyspie Króla Jerzego. Podobnie jak pierwsza stacja, tak i ta jest całoroczna, ale ma mniej pomieszczeń. Latem może pomieścić ok. 50 osób, w okresie zimowym liczba mieszkańców jest o połowę mniejsza. Stacja została oddana do użytku 26 lutego 1989 roku.
VI chińska ekspedycja polarna 1989 - 1991
Trzecia stacja powstała po upływie 20 lat. Ale jest to niezwykła stacja.
Kunlun Station
Stacja Kunlun jest położona w najwyższym miejscu lądolodu antarktycznego, na szczycie kopuły lodowej nazywanej Dome A, na wysokości ponad 4000 m n.p.m. Jednocześnie jest to najzimniejsze miejsce na kuli ziemskiej. Temperatury zimą spadają do prawie minus 90 stopni. Nic więc dziwnego że jest ona czynna tylko w okresie letnim. Dostać się do niej można tylko trwającą ok. 3 tygodni drogą lądową z oddalonej 0 1280 km stacji Zhongshan. Dzięki swojemu położeniu i czystości powietrza jest to doskonałe miejsce do prowadzenia badań astronomicznych.
Niestety – jak na razie nic nam nie wiadomo o działalności pocztowej na tej stacji.
Ostatnia – czwarta stacja została oddana do użytku 8 lutego 2014 roku, po zaledwie 45 dniach budowy. Znajduje się ona w połowie drogi pomiędzy stacją Zhongshan i Kunlun. Z względu na podobnie ekstremalne warunki pogodowe, jest czynna jedynie w okresie letnim. W chwili obecnej może w niej przebywać jedynie pięciu polarników. Docelowo ma przebywać tutaj 20 polarników.
Taishan Station
(źródło: http://www.polar.gov.cn/en/publicinfo/image/ori/ead24188-1127-43e6-8b54-28eb7b6ffeb2.jpg)
Wygląd tej stacji nie pozostawia wątpliwości jeżeli chodzi o odpowiedź na pytanie kto jest gospodarzem tego obiektu. Widoczny na zdjęciu główny budynek stacji ma kształt tradycyjnej chińskie latarni. Taki kształt pozwala na zminimalizowanie kontaktu ścian budynku z śniegiem.
XXX chińska ekspedycja polarna 2014 – 2015
Przez 30 lat co roku wyruszały na Antarktydę chińskie wyprawy polarne. Świadectwem tych wypraw są m.in. całości podobne do tej prezentowanej powyżej. Jak na razie aktywność polarników chińskich nie znajduje jeszcze specjalnego odbicia w filatelistyce, ale być może niedługo to się zmieni. Chiny ruszają do zdecydowanego ataku na Biały Ląd. W grudniu 2014 chiński lodołamacz Xue Long przybył na Antarktydę z 13 naukowcami i 10 tonami zaopatrzenia na pokładzie, rozpoczynając tym samym przygotowania do budowy piatej stacji antarktycznej. Zgodnie z ustaleniami Traktatu Antarktycznego do 2041 roku wszystkie roszczenia terytorialne oraz próby eksploatacji bogactw naturalnych Antarktydy są zakazane. W tym czasie Chiny chcą dorównać swoim potencjałem dotychczasowym potęgom polarnym.
Przez długie lata chiński tygrys był przyczajony. Niedawno obudził się i skoczył do przodu. Na razie ciągle jeszcze jest w fazie skoku i nie opada na ziemię. Jak długo to będzie trwało? - trudno stwierdzić, ale wszystko wskazuje na razie na to, że jest to skok zaplanowany. Może więc warto w tym momencie zainteresować się, jak na razie, jeszcze dziewiczym tematem jakim jest chińska filatelistyka polarna?
